قدیمی 08-04-2010, 10:11 PM   #1
Ehsan
(کاربر فعال)
 
Ehsan آواتار ها
 
تاریخ عضویت: Nov 2009
محل سکونت: Tehran
نوشته ها: 55
Ehsan به Yahoo ارسال پیام
پیش فرض حسابداری اجتماعی چیست؟

حسابداری اجتماعی اندازه گيری و گزارشگری اين منابع، هزينه ها و منافع اجتماعی است.




تعريف حسابداری اجتماعی:



حسابداری اجتماعی فرايند گردآوری، اندازه گيری و گزارش معاملات و تأثيران متقابل اين معاملات بين واحدهای تجاری و جامعه پيرامونی اوست. حسابداری اجتماعی از طريق اندازه گيری و گزارشگری تأثيرات متقابل واحد تجاری و جامعه پيرامونی اش، ارزيابی از توان ايفاء تعهدات اجتماعی را امكانپذير می سازد.



هدفهای حسابداری اجتماعی:

قرارداد واحد تجاری و جامعه پيرامونی اش، دو كاركرد مهم را برای واحدهای تجاری در پی دارد كه عبارتند از:

1-توليد و ارائه كالاها و خدمات سودمند برای جامعه.

2- توزيع عادلانه امكانات اقتصادی، اجتماعی يا سياسی بين گروه های اجتماعی كه در واقع عامل پيدايش و دوام واحد تجاری هستند.

در نقش توليد و ارائه كالاها و خدمات اجتماعی، واحد تجاری كاركردی توليدی دارد و فرض می شود كه انتفاع اجتماعی حاصل از توليدات واحد تجاری بيش از هزينه های اجتماعی آن خواهد بود. مديريت واحد تجاری همزمان با تعيين آثار و نتايج سرمايه گذاريهای اقتصادی، می بايد هزينه - منفعت اجتماعی را نيز در نظر بگيرد و با توجه به ميزان انتفاع يا زيان متحمل بر جامعه به هر گونه سرمايه گذاری اقدام كند.

وظيفه دوم واحد تجاری، كاركرد توزيعی است. در كاركرد توليدی، به طور كلی به انتفاع يا هزينه اجتماعی معاملات اجتماعی واحد تجاری اشاره شد ولی در كاركرد توزيعی چگونگی توزيع اين هزينه ها و منافع اجتماعی بين اقشار مختلف جامعه مطرح می شود؛ به عبارت ديگر، مسأله اين است كه آيا در اثر معاملات اجتماعی واحد تجاری، همگی گروه های اجتماعی به طور عادلانه انتفاع يا هزينه را متحمل شده اند يا توزيع ناعادلانه صورت گرفته است؛ مثلاً اگر بانكی به دليل نياز و تقاضای مناطق پر رونق، يكی از شعبه های خود را در منطقه ای كم رونق و پر جمعيت، تعطيل و به مكانی ديگر منتقل كند، بهره وری خود بانك و اقليتی از جامعه و در مقابل، زيان رسانی برای اكثريتی از جامعه در منطقه ای دور افتاده و فقير نشين را در پی خواهد داشت. به اين ترتيب واحد تجاری باعث برهم زدن توزيع عادلانه امكانات و خدمات اجتماعی میشود.

با توجه به دو كاركرد مذكور، حسابداری اجتماعی هدفهای سه گانه ای به شرح زير را دنبال میكند:

1- تعيين و اندازه گيری خالص انتفاع و مشاركت اجتماعی واحد تجاری طی دوره مالی، از طرق محاسبه هزينه ها و منافع اجتماعی واحد تجاری.

سياستها و اقداماتی از قبيل استخدام افراد بيكار جامعه، آموزش نيروهای متخصص برای بهبود كيفيت توليدات و تأسيس شعبه های جديد در مناطق كم رونق و فقير نشين از جمله اقداماتی است كه تأثير مثبتی بر منافع اجتماعی دارد و بايد به عنوان منافع اجتماعی شناسايی شود. به طور كلی واحد تجاری با رعايت ارزشهای اجتماعی همچون عدالت و رفاه اجتماعی در تصميم گيریهای اقتصادی باعث بهره وری جامعه خواهد شد. مسأله دوم اندازه گيری اين هزينه ها و منافع اجتماعی نيز با اين مشكل روبرو هستيم. كمی نمودن اطلاعات بر مفيد بودن آن می افزايد و نسبت به اطلاعاتی كه صرفاً كيفی هستند باراطلاعاتی بيشتری نيز دارد تلاشها و تحقيقاتی برای كمی نمودن هزينه ها و منافع اجتماعی صورت گرفته و نتايجی را نيز در پی داشته است؛ به طور مثال برای تعيين و اندازه گيری دارايی انسانی و كمی نمودن اين نوع دارايی در قالب واحد اندازه گيری پولی، مدلهای هلتس و ليكرت - هاورز و روشهای بهای تمام شده تاريخی و بهای جايگزينی قابل ذكر است. در عين حال همان گونه كه با پيدا كردن صفر مطلق و قابل سنجش نمودن اطلاعات اجتماعی، تحول اساسی در علوم اجتماعی حاصل خواهد شد، حسابداری اجتماعی نيز به طور دقيق تر و قابل فهمتر منافع و هزينه های اجتماعی را شناسايی، اندازه گيری و گزارش خواهد كرد.

2- تعيين ارتباط استراتژی و عمليات جاری واحد تجاری با ترجيحات و معيارهای اجتماعی

از طريق بكارگيری حسابداری اجتماعی مشخص خواهد شد كه واحد تجاری در انجام و ايفای تعهدات اجتماعی تا چه اندازه موفق است، و عمليات روزمره اش تا چه حد با هدفها و معيارهای از پيش تعيين شده اجتماعی واحد تجاری مطابقت دارد.

دو هدف مذكور، اهدافی هستند كه به تعيين و اندازه گيری تاثيرات متقابل معاملات اجتماعی واحد تجاری و جامعه و ارزيابی عملكرد اجتماعی واحد تجاری تاكيد دارد و هدف سوم به نحوه گزارشگری اجتماعی و تأثير آن بر تصميم گيريهای استفاده كنندگان، اشاره دارد.

3-ارائه اطلاعاتی مربوط در مورد هدفها، سياستها و برنامه های اجتماعی واحد تجاری از نظر گزارشگری برون سازمانی و تامين نيازهای اطلاعاتی استفاده كنندگان، اطلاعاتی مربوط، كافی و مناسب برای كمك به ارزيابی و آگاهی از مشاركتهای اجتماعی واحد تجاری بايد گزارش گردد. ارائه اطلاعاتی كه اين ويژگيهای كيفی را ندارد، باعث گمراهی استفاده كنندگان (از قبيل گروه‏های اجتماعی) خواهد شد. اينها اطلاعاتی هستند كه استفاده كنندگان را در اتخاذ تصميمات در تخصيص صحيحتر منابع اجتماعی ياری داده و باعث جلوگيری از ابهام و سردرگمی آنها خواهد شد.

حسابداری اجتماعی با تامين هدفهای سه گانه ای كه تشريح گرديد، به تكميل حسابداری مرسوم در گزارشگری و تامين اطلاعات كافی، مربوط و مناسب مورد نياز كليه استفاده كنندگان، كمك میكند.



مفاهيم حسابداري اجتماعي :

هدفهای حسابداری اجتماعی، چارچوب تئوريك و اساسی را فراهم كرده و در مقابل، مفاهيم، ديدگاه های عملی و كاربردی را ارائه می نمايد. همان طور كه اشاره شد، يكی از هدفهای حسابداری اجتماعی، تعيين و اندازه گيری منافع و هزينه های اجتماعی و نهايتاً خالص مشاركت اجتماعی واحد تجاری است. سود حسابداری فقط بخشی از اين مشاركت را نشان میدهد زيرا صرفاً بر اساس معاملات بازار، اندازه گيری شده و معاملات متعدد ديگری را كه به طور همزمان با معاملات اقتصادی به طور غيررسمی بين واحد تجاری و جامعه روی داده را ناديده گرفته است. همان مثال بانك را مجدداً مرور میكنيم. بر اثر اقدام بانك در تعطيلی و بستن يكی از شعبه هايش در منطقه ای دور افتاده و كم رونق، بخشی از جامعه از تسهيلات بانكی كه به راحتی در دسترس مردم بوده محروم شده و باعث بيكاری و كاهش فرصتهای شغلی، افزايش هزينه رفت و آمد ساكنان و نيز كارمندان شعبه قبلی تا شعبه جديد بانك، كاهش ارزش املاك و واحدهای تجاری و ركود اقتصادی بيشتر آن منطقه خواهد شد. در مقابل، اگر بانك به توسعه شعبه هايش در چنين محلات و مناطقی اقدام كند، به تدريج باعث رونق گرفتن منطقه و نهايتاً افزايش سودآوری بانك و جامعه خواهد شد.

به اين دلايل، حسابداری بايد چنين معاملات غير تجاری را نيز همزمان با معاملات اقتصادی شناسايی و گزارش كند. بنابراين ضروری است مفاهيم اساسی نظير معاملات اجتماعی، سود اجتماعی، اركان اجتماعی، سرمايه اجتماعی و خالص داراييهای اجتماعی تعريف شود.



معاملات اجتماعی:

معاملات اجتماعی، معاملات و مبادلات متقابل بين واحد تجاری و جامعه پيرامون آن است كه نتيجه ای از تصميمات و اقدامات اقتصادی واحد تجاری و جامعه پيرامون اوست. ويژگی اين نوع معاملات اين است كه در بازار معاملات اقتصادی نمايان نيستند. شناسايی گزارشگری معاملات اجتماعی به صورت خالص تاثيرات آن در قابل سود خالص دوره مالی، معيار مناسبی برای بررسی تاثير اجتماعی واحد تجاری است.




سود اجتماعی:

سود اجتماعی خالص مشاركت و تاثيرات معاملات اجتماعی واحد تجاری با جامعه پيرامونیاش طی دوره مالی است؛ به عبارت ديگر، سود اجتماعی از مقايسه هزينه ها و منافع اجتماعی به دست میآيد. در هنگام محاسبه سود اجتماعی، تطابق صحيح هزينه های اجتماعی با منافع اجتماعی بايد صورت گيرد و به عنوان اساسیترين گام، منفعت و هزينه اجتماعی میبايد توسط دانشمندان علوم اجتماعی به طور دقيق و جامع تعريف شود.



اركان اجتماعی:

اركان اجتماعی، گروه های اجتماعی هستند كه به طور غير رسمی با واحد تجاری قرارداد اجتماعی منعقد كرده اند و پيامد آن تعهدات اجتماعی برعهده واحد تجاری است. در سيستم حسابداری مرسوم اين اركان اجتماعی به رسميت شناخته نشده و فقط سرمايه و حقوق صاحبان سهام و تعهدات رسمی واحد تجاری و تغييرات طی دوره آن، ثبت و گزارش میشود.

در سيستم حسابداری اجتماعی، اين حقوق وعلايق اجتماعی نسبت به واحد تجاری، از طريق حساب ((سرمايه اجتماعی))، قابل شناسايی و گزارشگری است. اين عمل در راستای هدف دوم يعنی ارتباط استراتژی و عمليات واحد تجاری با معيارهای اجتماعی بوده و برای رسيدن به اين هدف ضروری است.




سرمايه اجتماعی:

سرمايه اجتماعی، ميزان علايق، حقوق و ادعاهای اركان اجتماعی نسبت به واحد تجاری است. ثبت و گزارشگری چنين حقوق و علايقی ممكن است با سيستم حسابداری مرسوم مطابقت نداشته باشد ولی در عين حال اندازه گيری و گزارشگری سرمايه اجتماعی به عنوان مبنايی سودمند و مفيد برای استفاده كنندگان هنگام تصميم گيری خواهد بود. بدين گونه كه مديريت واحد تجاری در تصميم گيريهای اقتصادی روزمره، همزمان با در نظر گرفتن ملاحظات مالی، حقوق و علايق اجتماعی شناسايی شده، از جمله اثراتی كه تاسيس يك كارخانه جديد و چگونگی توليدش بر محيط زيست، اشتغال، تسهيلات عمومی و... و ادعاها و منافع و هزينه هايی كه هر كدام از گروه های اجتماعی به دنبال چنين اقداماتی خواهند داشت، را در نظر میگيرد.



خالص دارايی اجتماعی:

خالص دارايی اجتماعی، ما به التفاوت افزايش منابع جامعه و تحليل منابع جامعه در اثر فعاليت واحد تجاری در طول عمر اوست. خالص دارايی اجتماعی در سيستم حسابداری مرسوم به عنوان يك منبع بالقوه كسب سود در فرايند عمليات واحد تجاری شناسايی و گزارش نمیشود؛ در حالی كه خالص دارايی اجتماعی میتواند مبنايی سودمند برای تصميم گيريهای بهينه استفاده كنندگان و مديريت واحد تجاری باشد؛ به طور مثال، مديريت واحد تجاری میتواند با داشتن اطلاعات كافی در مورد منابع اجتماعی، اطلاعات لازم را برای بهای تمام شده استخدام پرسنل جديد و بودجه بندی بهای تمام شده كالاهای توليدی در اختيار داشته و تصميمات بهتری را اتخاذ كند.



بررسی اجرای حسابداری اجتماعی:

برای بررسی نحوه اجرای حسابداری اجتماعی، بايد فرايند معاملات اجتماعی و اجزای تشكيل دهنده آن تشريح شود. اجرای حسابداری اجتماعی بايد با توجه به اين مبانی تشكيل دهنده و نقش و اهميت آنها صورت گيرد.

فرايند معاملات اجتماعی عوامل زير را شامل میشود:

1- اركان اجتماعی كه در معاملات اجتماعی مؤثر هستند. اركان اجتماعی شامل عامه مردم، كاركنان، سرمايه گذاران و حتی جوانان هستند.

2- تأثير عملكرد واحد تجاری بر اركان اجتماعی. اين اثرات ممكن است به علت پيشرفت تكنولوژی توليد كه اركان اجتماعی (مصرف كنندگان) را نيز بهره مند میسازد، توليد و ارائه محصولات و خدمات عالی با حداقل قيمت باشد. بهسازی محيط زيست، كيفيت اداره منابع انسانی و ارتقای سطح معاش و رفاه اجتماعی، نمونه ديگری از تاثير عملكرد واحد تجاری بر اركان اجتماعی است.

در اجرای حسابداری اجتماعی و ثبت گزارشگری معاملات اجتماعی، عوامل فوق بايد در نظر گرفته شوند؛ به عبارت ديگر بايد بدانيم كه در هر معامله ای در طرف مقابل واحد تجاری، گروه های مختلف اجتماعی هستند كه بايد به تفكيك، شناسايی شده و تاثيرات عملكرد واحد تجاری بر اين گروه های اجتماعی به نسبت هر گروه اجتماعی شناسايی و اندازه گيری شوند. از اين طريق، هزينه ها و منافع اجتماعی نيز به تفكيك تعيين و قيمت گذاری میگردند.

به منظور تشريح ارتباط بين معاملات اجتماعی و اركان اجتماعی، چهار گروه اجتماعی و چگونگی معامله اجتماعی آنها در يك بانك ذيلاً توضيح داده میشود:

1- مشتريها: سودهای بانك معمولاً به عنوان شاخص اساسی مشاركت بانك با مشتريان بكار میرود. در عين حال كه بانك میتواند از طريق اتخاذ سياستهای ديگر نيز مشتريانش را كمك كند.

2- كاركنان: در حسابداری مرسوم، فقط هزينه های دستمزد كاركنان شناسايی و گزارش می شود، در حالی كه وقتی بانك به ايجاد شعبه ای در منطقه ای كم رونق و فقير نشين اقدام می كند، باعث ايجاد اشتغال بيشتر شده و به عنوان يك معامله اجتماعی بايد شناسايی شود.

3- محيط پيرامونی: اقدام بانك در افتتاح شعبه ای در منطقه ای كم رونق و فقيرنشين، ممكن است باعث بهبود رفاه اقتصادی جامعه پيرامون آن شود. اقدام بانك باعث كاهش بزهكاری، افزايش سطح تحصيلات و همچنين به حل مسأله ترافيك، تراكم جمعيت و آلودگی محيط زيست، كمك كند. مساله كمی كردن و اندازه گيری اثر هر يك از اين مشاركتهای بانك با جامعه، خود میتواند موضوع تحقيقی جداگانه باشد.

4-گروه های اقليت: تلاشهای كاهش تبعيضات درآمدی و كسب امتيازات شغلی از جمله برخوردهايی است كه كاركنان يا مشتريان يا ديگر اقشار اجتماعی با واحد تجاری میتوانند داشته باشند.




مشكلات عملی:

هدفها و مفاهيم تشريح شده، چارچوب لازم برای طراحی و اجرای سيستم حسابداری اجتماعی را فراهم میكنند. در عين حال، مسائل پيچيده و مبهم در سطح كلان و خرد بايد قبل از اجرای حسابداری اجتماعی حل شود.

در سطح كلان، اين مسائل شامل تدوين هدفها و معيارهای اجتماعی به منظور تكميل چارچوب حسابداری اجتماعی با توجه به سطح و ماهيت عمليات هر واحد تجاری است. بديهی است كه تدوين ارزشها و معيارهای اجتماعی و سياستهای واحد تجاری وظيفه حسابداری نيست ولی محققان حسابداری بايد از طريق همكاری و كسب نظر جامعه شناسان، دانشمندان علوم سياسی، اقتصاددانان و فيلسوفان، نسبت به گردآوری مجموعه معيارها، ارزشها و هدفهای اجتماعی مورد نياز برای طراحی سيستم حسابداری اجتماعی، اقدام نمايند. در عين حال ضرورت دارد كه حسابداران در مورد علوم اجتماعی و رفتاری، آگاهی كسب كنند تا آنها را طراحی سيستم حسابداری اجتماعی مناسب واحد تجاری ياری دهد. همچنين چگونگی مطابقت استراتژيها و شيوه های توليد واحد تجاری با معيارهای اجتماعی نيز بايد بررسی شود.

در سطح خرد، مسائل كمی كردن و نحوه اندازه گيری معاملات، منابع و حقوق اجتماعی و ارزيابی عملكرد اجتماعی، از مسائل پيچيده و مبهم است كه بايد حل شود. همان طور كه قبلاً اشاره شد، محققان حسابداری به دنبال اندازه گيری و فرموله كردن اين نوع معاملات، منابع و حقوق اجتماعی بوده و تاكنون نيز نتايجی عايد گرديده ولی اين مشكلی است كه اساساً در حال حاضر با اين مقدار معلومات بر علوم اجتماعی حاكم است؛ هرگاه بتوان مسائل و پيامدهای اجتماعی را به صورت كمّی فرموله نمود، حسابداری اجتماعی نيز متكاملتر خواهد شد.



نتيجه گيری:

همانطور كه اشاره شد، اجرای حسابداری اجتماعی نيازمند تعريف جامع و دقيقی از كاركرد و نقش هر واحد تجاری در جامعه و شخصيت قانونی حاكم بر آن است. همچنين نياز و ضرورت ايجاد سيستم حسابداری اجتماعی و اين كه تا چه اندازه در تصميم گيريها و ارزيابيهای اقتصادی - اجتماعی میتواند مؤثر باشد، بيان شد. از جمع بندی نتايج حاصل از اين مقاله میتوان به ديدگاه های روشنی دست يافت و رهنمودهايی نيز به شرح زير ارائه داد:

1- شناسايی، ثبت و گزارشگری هزينه، منافع، منابع (دارايی) و حقوق اجتماعی در روال فعاليت عادی اقتصادی واحد تجاری، ممكن است با اصول و استانداردهای حسابداری رايج دقيقاً منطبق نباشد. در عين حال، ارائه اطلاعات كافی و مربوط برای تصميم گيريهای استفاده كنندگان و بخصوص مديريت واحد تجاری باعث تصميم گيريهای صحيحتر آنها خواهد شد و حسابداری اجتماعی اطلاعاتی را به استفاده كنندگان ارائه میكند كه هيچ گاه حسابداری مرسوم آنها را، علی رغم اين كه از الزامات و تعهدات عمده واحد تجاری ريشه میگيرد و حتی دوام يا زوال واحد تجاری كه دارای شعبه های مختلف در كشورهای خارجی از جمله كشورهای بیثبات است، چنانچه شعبه اش در چنين كشورهايی بدون توجه به آثار فعاليتش بر جامعه پيرامونش و موقعيت خاص و تحولات اجتماعی و سياسیاش اقدام به فعاليت نمايد، ممكن است با شرايطی روبرو شود كه حتی ادامه فعاليت شركت را تهديد كند. كودتا يا صدمات وارده از سوی گروه های ناراضی جامعه، نمونه ای از تهديدها يا ادعاهای اجتماعی عليه چنين واحدهای تجاری است.

2-گذشته از علاقه مديريت و نياز داخلی واحد تجاری، الزامات قانونی كه به عهده واحد تجاری گذاشته میشود، باعث توجه واحد تجاری به حقوق اجتماعی شده، واحد تجاری مجبور خواهد بود برای تامين اين نيازها و الزامات قانونی، سيستم حسابداری اجتماعی را طراحی كند.

3-با توجه به اين كه حسابداری اجتماعی تا اندازه زيادی تحت تاثير معيارها و قوانين اجتماعی است، بايد با شناسايی به موقع تاثيرات و پيامدهای اين تغييرات، نسبت به ثبت و گزارش آنها اقدام نمود. همچنين بايد در نظر داشت كه همين قوانين میتوانند مبانی و اصول ارزيابی عملكرد اجتماعی واحد تجاری باشند.

4- سرانجام، هدف اين مقاله مطرح كردن موضوعی است كه روند آينده حسابداری با آن روبرو خواهد بود. حسابداری اجتماعی قطعاً تاثير فزاينده ای بر تئوری حسابداری خواهد گذاشت. همچنان كه رشد علم مديريت، مرزهای تازه ای را در زمينه حسابداری مديريت گشود، رشد علوم اجتماعی و افزايش آگاهيهای اجتماعی مردم نيز مرزهای جديدی را در زمينه حسابداری اجتماعی باز خواهد كرد. تقاضا برای حسابداری اجتماعی به افزايش آگاهيهای اجتماعی استفاده كنندگان و عموم مردم از سودمندی صورتهای مالی بستگی دارد. از سوی ديگر همگام با مباحثات جدی مربوط به آلودگی محيط زيست، توزيع ناعادلانه درآمد، افزايش بيكاری و پيامدهای آن، اين جنبه از حسابداری را تقويت، و از اين طريق حسابداری سهم خود را در ارائه راه حل برای مسائل اجتماعی ادا خواهد كرد. به اين ترتيب، افزايش شناخت و درك جامعه از سودمندی اطلاعات حسابداری اجتماعی به تدريج مطرح میشود و تكامل میيابد و به زودی بايد شاهد تلفيق حسابداری مالی و حسابداری اجتماعی باشيم و گزارشگری اجتماعی نيز به همان اندازه اهميت گزارشگری مالی مطرح خواهد شد

ویرایش توسط Sasha : 09-04-2010 در ساعت 06:44 AM
Ehsan آنلاین نیست.   پاسخ با نقل قول
پاسخ


کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
 
ابزارهای موضوع
نحوه نمایش

مجوز های ارسال و ویرایش
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید

BB code هست فعال
شکلک ها فعال است
کد [IMG] فعال است
کد HTML غیر فعال است

انتخاب سریع یک انجمن

War Dreams    Super Perfect Body    Scary Nature    Lovers School    Winner Trick    Hi Psychology    Lose Addiction    Survival Acts    The East Travel    Near Future Tech    How Cook Food    Wonderful Search    Discommend

Book Forever    Electronic 1    Science Doors    The Perfect Offers    Trip Roads    Travel Trip Time    Best Games Of    Shop Instrument    Allowedly


All times are GMT. The time now is 12:55 PM.


کپی رایت © 1388 . کلیه حقوق برای وبگاه حرف روز محفوظ است